سابقه بانک در ایران

سال ها قبل از ایجاد " بانک شاهنشاهی" ناصرالدین شاه وصف بانک های اروپایی و نقشی که این گونه موسسات در پیشرفت امر بازرگانی داشتند شنیده بود و بی میل نبود که یک چنین موسسه ای هم در ایران تشکیل گردد. بدین جهت از سال 1280 هجری قمری که میرزا محمود خان ناصرالملک وزیر مختار ایران در لندن و حسن علیخان وزیر مختار ایران در پاریس برای ایجاد راه آهن در این کشور با سرمایه داران اروپایی مذاکراتی می کردند در ضمن گفتگو، صحبت تاسیس بانک را هم به میان آوردند . در این زمینه پیشنهاد هایی به دولت ایران داده می شود از جمله " ژان ساوالان " نامی به نمایندگی عده ای از سرمایه داران و صرافان بزرگ فرانسه در رمضان سال 1281 هجری قمری برای تاسیس یک بانک با سرمایه 2 ملیون لیره انگلیسی پیشنهادی به دولت ایران می دهد که این کار انجام نشد.
تا سال 1888 میلادی که بانک جدید شرقی شعبه ای در ایران دایر می نماید . در این کشور موسسه ایکه شباهت با بانک های اروپایی داشته باشد تاسیس نشد.
شرکت بانک جدید شرقی مصمم شد ایران را نیز مشمول حدود عملیات خود در آسیا کند و شعب و نمایندگی هایی در تهران- مشهد- تبریز- رشت- شیراز و بوشهر افتتاح نماید. این بانک به عنوان یک شرکت بازرگانی بکاری که برای عموم آزاد است مشغول بود و احتیاجی به تحصیل امتیاز خارجی از دولت ایران نداشت.بانک با اجاره عمارتی کاخ مانند که یک سمت میدان توپخانه را گرفته بود بنا نمود. این بانک هم در تهران و هم در ولایات خیلی خوب کار می کرد. بانک سودی معادل صدی دوونیم به حساب جاری و صدی چهار به سپرده هایی که شش ماه در بانک می ماند و صدی شش به سپرده هایی که یک سال در بانک می ماند پرداخت می کرد. بانک نرخ تتریل را تا صدی 12 پایین آورد.بانک شرقی ضمنا مردم را با نوعی پول کاغذی به صورت حواله آشنا ساخته بود و این پول ها در پایتخت رواج بسیار داشت. پس از دو سال که از ایجاد بانک می گذشت شعبه ایران آن را بانک شاهنشاهی به مبلغ   20000 لیره انگلیسی خریداری نمود.